Prof Dr Abdullah Bereket

Tiroid bezi boynun alt kısmında yer alan bir iç salgı bezi olup temel görevi tiroid hormonları üretmektir. Tiroid hormonları vücudumuz için son derece önemli görevler yapan ve hücrelerde (beyin, kas, yağ v.b.) metabolik hızı düzenleyen hormonlardır.  Tiroid bezinin normalden az çalışmasına Hipotiroidi, normalden fazla çalışmasına ise hipertiroidi diyoruz. Tiroid bezinin büyümesine ise guatr adı verilmektedir. 
 

Tiroid bezi bozuklukları doğumdan itibaren her yaşta ortaya çıkabilmekte olup ülkemizde iyot eksikliğinin yaygın olması nedeniyle hipotiroidi ve guatr sıklığı oldukça yüksektir . 
 

Özellikle doğumsal olan tiroid fonksiyon bozuklukları yenidoğan bebeğin beyin gelişimini olumsuz yönde etkileyeceği için erken tanı ve tedavisi yaşamsal öneme sahiptir. Tanı ve tedavisi zamanında yapılmayan ağır hipotiroidili bebeklerde geri dönüşü mümkün olmayan beyin hasarı ve zeka geriliği ortaya çıkabilmektedir.. 
Bu nedenle ülkemizde de yenidoğan tüm bebeklere tarama testi (topuktan kan alınarak) uygulanmaktadır. Bu taramada hastalık şüphesi çıkan bebekler en kısa zamanda bir çocuk endokrinoloji uzmanına görünmelidirler. Tarama testi ile çok hafif dereceli tiroid bozuklukları da yakalanmaktadır. Bu nedenle tarama testinde geri çağrılan her bebeğe mutlaka tedavi başlamak gerekmeyebilir. Hafif dereceli TSH yüksekliği olan ve geçici olduğu düşünülen olgular tedavisiz izlenebilir. Özellikle prematüre bebeklerde geçici tiroid bozuklukları daha sık görülmektedir. Yenidoğan döneminden sonra çocukluk çağında ortaya çıkan hipotiroidi ise gelişme geriliği, kilo almaya eğilim, kabızlık, cilt kuruluğu, halsizlik, aşırı uyuma, zihinsel yavaşlama, üşüme gibi belirtilerle kendini gösterebilir.  

Özellikle ergenlik çağında ve kız çocuklarında Haşimoto Tiroiditi adı verilen tiroid hastalığı sık görülmektedir. 
 

Tiroid bezi bozukluklarının tanısında hormonal testlerin yanısıra sintigrafi ve ultrason gibi bazı yöntemlerden de yararlanılmaktadır.